นทีกัสสปเถราปทานที่ 2 (552)

ว่าด้วยบุพจริยาของพระนทีกัสสปเถระ

[142] ข้าพเจ้าปฏิเสธความเป็นผู้มียศ
สูงแล้ว บวชเป็นดาบส ถือเอาผลมะม่วงสุกอัน
มีรสเลิศ ถวายแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พระนาม
ว่า ปทุมุตตระ ผู้เป็นใหญ่ที่สุดในโลก ผู้คงที่
ผู้เป็นพระศาสดา ซึ่งกำลังเสด็จจาริกไป เพื่อ
บิณฑบาต.
ด้วยกรรมนั้น ข้าพเจ้าได้อุปบัติเป็น
จอมเทวดา เป็นนราสพ ผู้เป็นใหญ่ในโลก ได้
ดำรงตำแหน่งอันมั่นคง ครั้นละโลกนั้นแล้ว ก็
เป็นผู้มีชัยในเบื้องหน้า.
ในแสนกัปแต่กัปนี้ ข้าพเจ้าได้ถวาย
ผลไม้ใดไว้ ในครั้งนั้น ด้วยการถวายผลไม้นั้น
ข้าพเจ้าไม่รู้จักทุคติเลย อันนี้เป็นผลแห่งการ
ถวายผลไม้อันมีรสเลิศ.
ข้าพเจ้า ได้เผากิเลสทั้งหลายชิ้นแล้ว
ข้าพเจ้าเป็นผู้ไม่มีอาสวะอยู่.
ข้าพเจ้าได้เป็นผู้มาดีแล้วแล คำสอน
ของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าได้กระทำเสร็จแล้ว.

ปฏิสัมภิทา 4 ฯลฯ คำสอนของพระพุทธ-
เจ้า ข้าพเจ้าได้ทำเสร็จแล้ว.
ทราบว่า ท่านพระนทีกัสสปเถระ ได้กล่าวคาถาเหล่านี้ไว้ ด้วย
ประการฉะนี้แล.
จบนทีกัสสปเถราปทาน

552. อรรถกถานทีกัสสปเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 2 ดังต่อไปนี้:-
อปทานของท่านพระนทีกัสสปเถระ มีคำเริ่มต้นว่า ปทุมุตฺตรสฺส
ภวคโต ดังนี้.
แม้พระเถระรูปนี้ ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้ว ในพระพุทธเจ้าพระ-
องค์ก่อน ๆ ได้สั่งสมบุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานไว้เป็นอันมากในภพ
นั้น ๆ ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่า ปทุมุตตระ ท่านได้บังเกิด
ในเรือนอันมีสกุล บรรลุนิติภาวะแล้ว วันหนึ่งได้มองเห็นพระศาสดาเสด็จไป
บิณฑบาตแล้ว มีใจเลื่อมใส ได้น้อมถวายผลมะม่วงผลหนึ่ง มีสีดุจมโนศิลา
ซึ่งบังเกิดผลครั้งแรก ของต้นมะม่วงที่ตนเองปลูกไว้. ด้วยบุญกรรมอันนั้น
เขาจึงท่องเที่ยวไปในเทวโลกและมนุษย์โลก ในพุทธุปบาทกาลนี้ ได้บังเกิด
เป็นน้องชายของท่านอุรุเวลกัสสปะ. ในตระกูลพราหมณ์ ในแคว้นมคธะ ไม่
ปรารถนาอยู่เป็นฆราวาส เพราะมีอัธยาศัยเพื่อออกจากทุกข์ จึงบวชเป็น
พระดาบสได้พร้อมกับพวกพระดาบสจำนวน 300 คน ช่วยกันสร้างอาศรม